پرواربندی بره | معرفی شیوه های مختلف پرواربندی بره و گوسفند

پرواربندی بره ، یکی از زیرمجموعه های حرفه دامپروری محسوب می شود . درصد عمده ای از درآمد حاصل از گله داری از تولید گوشت بدست می آید و سهم بیشتری از تولید گوشت حاصل از گوسفندداری نیز به گوشت بره اختصاص دارد. بنابراین تولید گوشت بره اصل بی چون و چرای استفاده از گوسفند داری را به وجود می آورد.

تعریف مختصری از پرواربندی را می توان این چنین بیان کرد که پرواربندی بره عبارتست از تغذیه متعادل دام های نر به منظور تولید گوشت برای مدت زمان معین و وزن مشخص.
عوامل زیر بر روی تولید گوشت بره موثر هستند:

• نژاد تحت پرورش
• روش های نگهداری و تغذیه
• شرایط بازار
• سیاست های دولت در ارتباط با دام و دامپروری

مقدار و کیفیت گوشت در تولید گوشت بره تحت عوامل زیر مشخص می گردد:
نوع تغذیه
طول دوره پرواربندی
وزن در پایان پرواربندی
شکل های مختلف پرواربندی بره می توانند عوامل فوق را در حالات متفاوت تنظیم نمایند.

روش های مورد نظر در چهار بخش زیر قابل بررسی و مطالعه هستند:

• پرواربندی بره شیرخوار
• پرواربندی بسته بره (صنعتی)
• پرواربندی بره های از شیر گرفته شده
• پرواربندی بره در مرتع

روش های پرواربندی بره مطابق با ساختار و شکل مؤسسه و نحوه رشد و نمو بره معین می‌شود گوسفند داری در اغلب کشورها معمولا شاخه ای از پرورش دام بوده که در اشکال مختلف انجام می پذیرد.
در مناطقی که شرایط آب و هوایی، بافت اراضی و امکانات تغذیه ای بهتر باشد گوسفندداری صنعتی رایج بوده و تمامی روش های پرواربندی متناسب با شرایط دامداری بطور موفقیت آمیز به مرحله اجرا در می آید.

مهم ترین نکات کابردی درباره پرورش گوسفند را از این لینک بخوانید.

 

مهم‌ترین مواردی که باید در هنگام خرید بره و بزغاله جهت پرواربندی در نظر گرفته شوند، چه مواردی هستند؟

 

همانطور که می‌دانید در طول هر فصل پرورابندی، دامدار باید چیزی در حدود 50 تا 60 درصد سرمایه خود را صرف خرید بره یا بزغاله پرواری کند. باقی هزنیه‌ها معمولا صرف هزینه تغذیه و نگهداری خواهد شد.
علاوه بر این موضوع از آنجایی که در طی چندین سال گذشته قیمت دام به خوبی متناسب با گرانی نهاده‌های دامی و تورم رشد نداشته، فرد پرواربند باید برای جلوگیری از ضرر و زیان‌های احتمالی کمال دقت را در زمان خرید دام به کار بگیرد.

پیشنهاد می‌کنیم تا حد امکان از نگهداری دام‌هایی با بازده‌ای پایین، مسن و بیمار اجتناب کنید. چون که نگهداری اینگونه حیوانات بدون شک هزنیه‌های هنگفتی را به شما وارد می‌کند.
همچنین جهت پرواربندی بره و بزغاله، می بایست جنس نر و شیرمست این حیوانات انتخاب شود. بر اساس تحقیقات انجام شده، بره و بزغاله نر ضریب تبدیل و راندمان بهتری دارند. در مقایسه با جنسیت ماده، بره و بزغاله نر به طور میانگین 20 درصد افزایش وزن به صورت روزمره، ضخامت چربی کم‌تر، ضریب تبدیل غذایی بهتر و نسبت قابل توجه‌تر تولید گوشت به استخوان را بدست آورده می‌آورد.

در هنگام خرید بره پرواری توجه به نکات زیر الزامی است:

1.  پیشنهاد می‌شود تا حد امکان بره و بزغاله شیرمست و بین وزن‌های 25 تا 35 کیلوگرم خریداری شود. به غیر از این نکته بررسی بدنی بره از لحاظ بیمار نبودن، شیر سوز نبودن و مواردی همچون عدم لنگش، ریزش پشم، پشمخ خواری، اسهال، ترشحات اطراف دهان و بینی باید انجام شود.
2. اگر بره یا بزغاله‌ی پرواری بیش از حد لاغر باشد، احتمالا سلامت آن دچار مشکل است.
3. همچنین به قیمت و نژاد نیز توجه داشته باشید، اگر قیمت در شهر یا محل زندگی شما بالا و نامتعارف است بهتره که از شهر یا استان دیگر اقدام به خرید کنید.

در سایت افشارشیپ بخوانید: آموزش اخته کردن بره و بزغاله

مدل های مختلف پرواربندی بره در دنیا

پرواربندی بره شیرخوار
پرواربندی بره شیرخوار با خوراندن شیر مادر و کنسانتره حاوی پروتئین بسیار غنی و رشد سریع آنها تا رسیدن به وزن کشتار مورد نظر ، بهترین شکل تولید بره کشتاری می باشد. در این نوع پرواربندی می توان با استفاده از نژادهای گوسفندانی که رشد سریعی دارند، نتایج بهتری و موفقیت آمیز تری را کسب کرد.

بره ها در این نوع پرواربندی تا پایان دوره پروار همراه با مادران خود بوده و از شیر مادر تغذیه می کنند. این امر موجب بهتر شدن تولید شیر میش ها و طولانی شدن دوره شیردهی می شود. برای تحقق ادعای فوق بهترین راه، تغذیه کامل و بهتر میش ها می باشد.

بنابراین تغذیه میش ها با یک جیره غذائی پایه و کنسانتره مناسب در اولویت قرار می گیرد. در پرواربندی بره شیرخوار تمامی ظرفیت ژنتیکی بره ها مورد توجه قرار می گیرد. بدلیل کافی نبودن شیر مادر بره ها تحت تغذیه با کنسانتره و علوفه خشبی قرار می گیرند.

پروار بره ها از روز اول و یا با توجه به وضعیت مرتع از هفته ششم تا دهم شروع می شود. بره ها در هفته اول از شیر مادر تغذیه کرده و از هفته دوم به بعد شروع به عادت برای خوردن علوفه می کنند. لذا در بخش هایی از آغل که بره ها به راحتی در حال تردد هستند کنسانتره و علوفه با کیفیت بهتر (کریپ فدنیگ) تدارک دیده می شود. کنسانتره را می توان از مواد علوفه ای خود دامداری تأمین نمود. برای اینکار ابتدا یولاف خرد شده و سپس بعد از مدتی علوفه دانه ای داد. با توجه به افزایش نیاز بره به مواد غذایی و پایین آمدن تولید شیر در میش ها می توان نیاز بره به علوفه را تنظیم نمود. از هفته هفتم که شیر میش کاهش پیدا می کند باید احتیاج رو به افزون بره ها به مواد غذایی و پروتئین را با علوفه غنی از پروتئین تامین نمود. که مخلوط کنجاله سویا و شبدر داده می شود. اما برای یک پرواربندی موفق، دادن علف خشک خوب و یا یونجه اهمیت دارد.

برای موفق بودن کار پرواربندی و جلوگیری از اصراف احتمالی علوفه باید وضعیت رشد و نمو بره ها احتياجات بره به علوفه ، پروتئین و مقدار علوفه همیشه بطور دائم کنترل شود. مخلوط علوفه در مواقع بروز نارسایی های گوارشی و اسهال باید مجددا تنظیم گردد. تفاله خشک چغندر در تهیه، جيره و ایجاد توازن در ترکیب علوفه از جایگاه ویژه برخوردار است .
غذا دادن به بره ها باید به موقع و منظم باشد و نسبت به ابتکار دقت زیادی اعمال نمود. برای تعیین تاثیر و مقدار علوفه باید ابتدا علوفه ، آزمایشی داد که بسیار برای چنین کاری مناسب می باشد. به عبارتی بره را باید نسبت به تغذیه، علوفه، عادت داد تا بلکه بتوان از دادن علوفه اضافی خودداری نمود.

در مناطقی از دنیا که گوسفندداری بسته زمستانی انجام می گیرد برای پرواربندی بره شیرخوار، بره های متولد شده در پاییز و زمستان مورد نیاز بوده، و بهترین وزن در پایان پرواربندی 35 تا 40 کیلوگرم است در اینگونه پرواربندی های بره برای سالم نگهداشتن بره ها و موفق شدن در کار پرواربندی باید احتیاج بره ها به مواد معدنی تأمین گردد، نسبت کلسیم به فسفر در مخلوط علوفه ای حاوی غلات زیاد در حدود 1.7.1 است که این نسبت موجب سنگ صفرا می گردد. برای متعادل کردن نسبت فوق به مقدار کافی باید کلسیم به مخلوط علوفه اضافه شود ، تحقیقات نشان می دهد مناسبترین نسبت کلسیم به فسفر باید به میزان 3 تا 1.3.5 باشد .
نسبت مخلوط مواد معدنی در جیره غذایی به میزان 3 تا 3.5 درصد بوده و با سنگ مکیدنی نیز نیاز به سدیم برطرف می شود.

پرواربندی بره های از شیر گرفته شده :

در این نوع پرواربندی، بره هایی که دوره عادی پرورش خود را با تغذیه از شیر مادر گذرانده و سپس از شیر گرفته شده اند تحت پروار قرار می گیرند . بره ها در طول دوره تغذیه از شیر مادر و یا قبل از شیر گیری به تدریج به خوردن علوفه عادت داده می شوند و بره های از شیر گرفته شده در مرتع و یا با مازاد خرمن غلات برای مدتی تغذیه شده آنگاه در آغل به وسیله علوفه پایه و کنسانتره تحت پروار قرار گرفته نمی شوند. این علوفه بهتر است در خود محیط دامدار تهیه شود. بره های متولد تابستان و پاییز نیز با علوفه موجود در مجتمع دامپروری (یونجه، علف چراگاه، برگی چغندر و دیگر مواد از این نوع) برای مدتی تغذیه کرده و سپس به همان صورت با علوفه پایه و کنسانتره مورد پرواربندی قرار می گیرند.

درجه هضم مواد آلی با بالارفتن سن بره ها کاهش می یابد لذا در این نوع پرواربندی، بره ها در ی دوره 6 یا 7 ماهگی بوسیله کنسانتره تغذیه می کنند که به وزن 45 تا 50 کیلوگرم برسند اما نباید خوراندن علوفه خشبی فراموش شود. کنسانتره معین شده در این نوع پرواربندی نسبت به نوع صنعتی کمتر خواهد بود. مثلا در صورت دادن 2 تا 4 کیلو سیلو ذرت، علف چراگاه، برگ چغندر و دیگر مواد از این قبیل ) به ازای هر بره نیز باید در روز حدود 500 تا 600 گرم کنسانتره داده شود. بره ها معمولا در گله داری مرتعی و مرتع حصاربندی شده در پایان دوره 3 -4 ماهه شیر خواری با وزن بدن 30 -35 کیلوگرم از شیر گرفته می شوند و در آغل تحت تغذيه با علوفه پایه و کنسانتره فرار می گیرند. برای پروارنمودن بره های 4 ماهه از شیر گرفته شده جیره غذایی زیر توصیه می گردد:

علف با کیفیت بهتر به میزان 0.5 کیلوگرم
برگ چغندر و یا سیلو به میزان 2 تا 3 کیلوگرم
کنسانتره با ترکیب (يولاف 15 درصد، سبوس گندم 15 درصد، تفاله خشک چغندر 30 درصد سویای خرد شده و یا کنجاله سویا 20 درصد، خرد شده شبدر 20 درصد و مخلوط مواد معدنی 3 درصد ) و یا علوفه گاو شیری 0.65 تا 0.25 کیلوگرم.

برای تشخیص خصوصیات یک گوسفند خوب اینجا کلیک کنید.

 

انواع روش های پرواری گوسفند در ایران

پروار بره های کم بازده و گوسفندان حذفی از قبیل قوچ های پیر و میش های قصر وشیشک هایی که از نظر داشتی نگهداری آنها مقرون بصرفه نیست با در نظر گرفتن سن، وزن دام و بالاخره طول دوره پرواری می توان بشرح زیر تقسیم بندی نمود :

پرواربندی بره های جوان

 

اصولا گله داران باتجربه پس از پایان دوره شیرخوارگی تعدادی از بره های نر و ماده را به منظور جایگزین با جانشین نمودن قوچ ها و میش ها انتخاب نموده و بقیه بره ها را پس از پایان دوره شیرخوارگی بفروش می رسانند و یا از آنها برای انجام عملیات پرواربندی استفاده می کنند. در حقیقت تغذیه اصلی گوسفندان جوان با شیک بعد از دوره شیرخوارگی شروع خواهد شد. و دیگر این قبیل بره ها به علت اینکه رشد آنها به پایان نرسیده (سن بلوغ نرسیده اند) در صورتیکه دارای نژادی پروازی و همچنین پرورش صحیحی پروار کلیه عوامل دیگر از قبیل آغل مناسب ، وسایل و تجهیزات مناسب و رعایت مسائل بهداشتی و پیشگیری از بیماری ها بعمل آید قطعا پرواربند از پروار این بره ها تا پایان سن بلوغ به نتیجه خواهد رسید. و هدف اصلی از پرواربندی نیز در این مرحله خواهد بود.

در مورد پرواربندی اینگونه بره ها معمولا در ایران به دو روش زیر صورت می گیرد.

الف- پرواربندی بره ها با استفاده از مرتع که این روش به پرواربندی مرتعی معروف است. در این روش بره ها را روزها در مراتع طبیعی و یا در پس چرا مزارع چرا می دهند و به هنگام شب نیز مقداری مواد کنسانتره و یا جو بلغور شده در اختیار بره ها قرار می دهند.
در پرواربندی مرتعی باید گفته شود که مرتع یا پس چرمزارع میبایستی دارای انواع علف های مرغوب باشند و مقدار علوفه آنها به مقدار کافی باشد تا در دوره پرواربندی به رشد کامل خود برسند.
در صورتیکه کیفیت علف مراتع بحدی نمی باشد که حیوان بتواند علاوه بر رفع احتياجات از اضافه وزن روزانه متعارفی هم برخوردار شود باید روزانه مقداری مواد کنسانتره را به حداقل رسانیده در این مواقع ترکیب کنسانتره باید بیشتر از غلات، تفاله چغندر و یا مواد انرژی زای دیگر باشد. بعبارت دیگر هر چه علوفه مرتع بهتر باشد می توان از مقدار مواد متراکم (کنسانتره) کاسته شود.

ب- پرواربندی بره ها با استفاده از تغذیه دستی و در جایگاهی پرواربندی اعم از (آغل بسته، نیمه باز باز)
در این نوع پرواربندی بره هایی را که در تابستان خریداری و در مراتع معمولی نگهداری کرده اند در سنین (7-6) ماهگی در آغل های بسته یا نیمه باز و یا باز به پروار می بندند. البته زمان دقیق عملیات از نظر شروع پرواربندی به شرایط و امکانات پرواربند بستگی دارد. در این نوع پرواربندی وزن اولیه و افزایش وزن را باید مطابق نژاد و محل زیست بره مورد توجه قرار داد.

پرواربندی گوسفندان پیر و حذفی

گله داران همه ساله میش ها و قوچ های پیر و نیز میش های قصر و شیشک هائی را که از نظر داشتی نگهداری آنها مقرون بصرفه نیست بعنوان گوسفندان وازده و یا مازاد بر احتیاج جدا کرده و معمولا در طی دو مرحله حذف و یا بفروش می‌رسانند.

مرحله اول :
اوایل بهار پس از پایان فصل زایش که ممکن است تا پایان فصل شیردهی به بره ها طول بکشد که دامداران قادر به نگهداری میش های وارده و قصر خود نباشند آنها را در این مدت بفروش می رسانند .

مرحله دوم:
اوایل پاییز قبل از قوچ اندازی است، دامداران با توجه به تجربه ای که دارند میش هایی را که از نظر داشتی دارای ارزش نیستند از گله جدا کرده و بفروش می رسانند

حال چنانچه عده ای از دامداران بخواهند این نوع گوسفندان را پروار کنند بایستی به نکات زیر توجه نمایند:

1.  در مورد قوچ های پیر باید توجه نمود که پروار و فروش آنها باید قبل از فصل جفتگیری انجام شود که اگر از قوچ جهت جفتگیری و پرش استفاده شود بعلت کم شدن وزن قوچ در امر جفتگیری کاسته شده و در نتیجه درآمد کمتری نصیب دامدار خواهد شد و چنانچه مجبور بودند از قوچ استفاده نمایند بهتر است پس از فصل جفتگیری مدتی قوچ را نیمه پروار بسته و بعدا بفروش برسانند.
2. در مورد میش های وازده که ظاهرا نحیف و لاغر می باشند باید مدت پرواربندی را طولانی کرد.
3. در این گوسفندان اکثرا بعلت اتمام رشد و سن زیاد تقریبا تولید گوشت صورت نخواهد گرفت و ازدیاد وزن آنها مربوط به تولید چربی می باشد بنابراین از نظر تولید گوشت ارزش زیادی ندارند.
4. تغذیه این قبیل گوسفندان بایستی با علوفه ارزان قیمت مخصوص پس چر غلات و حبوبات و صیفی جات و غیره باشد. و در صورت امکان همراه با خوراک دستی مواد سیلو شده یا چغندر علوفه ای و کاه و یا از علوفه های کم ارزش دیگری را در اختیار حیوان قرار داد.
5. چنانچه تغذیه این گوسفندان با مصرف مواد غذایی گرانقیمت صورت گیرد غیراقتصادی خواهد بود.

نیمه پروار کردن بز
در ایران سابقه پروار کردن بز و ایجاد مزارع نیمه بسته یا بسته صنعتی بز عموما توسعه نیافته و برخلاف پرواربندی گوسفند که بصورت حرفه ای در پیرامون کلان شهرها و شهرهای بزرگ و روستاهای مستعد کشور رشد نموده است، ایجاد و توسعه نگردیده است.
روش تولید گوشت در بز متکی به پرورش مرتعی و مرتعی – پس چری و مرتعی تغذیه کمکی (دستی) بوده و تغذیه تمام دستی یا باصطلاح آخور بند کردن بز، رایج نمی باشد. در دهه ۱۳۸۰ تا کنون کم و بیش نیمه پروار کردن بز در اقالیم مناسب پرورش این دام بصورت خودجوش شروع گردیده و با استفاده از پازن های خارجی (عمدتا پاکستانی و هندی) تلاقی گری با بزهای ایرانی توسعه و در اثر ایجاد پدیده هتزوريس و افزایش وزن زنده بالا رشد، گوشت به تدریج این امر مورد توجه بزداران عمده واقع شده است .

در سایت افشارشیپ بخوانید: 8 مشکل رایج در زمان تولد بره

خلاصه‌ای از چند پیشنهاد اساسی جهت کسب موفقیت بیشتر در شغل پرورابندی گوسفند:

همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد پرواربندی به معنای چاق کردن بره در مدت زمان مشخص با منابع محدود است. محدود بودن منابع یعنی اینکه شخص پرورابند باید سعی کند با حداقل هزنیه و استفاده از یک جیره مناسب به بیشترین میزان وزن گیری بره‌های شیرمست خود در پایان فصل پرواربندی دست پیدا کند.
برخی از توصیه‌های مهم که به صورت خلاصه باید به آنها توجه کرد عبارتند از:

• بهره گیری و انتخاب بره 2 تا 3 ماهه با وزن 35 تا 40 کیلوگرم
• در نظرگرفتن حداقل 90 تا 105 روز برای دوره پرواربندی
• خرید بره از نژادهای مرغوب و اصلاح ژنتیکی شده
• مراجعه به مراکز معتبر جهت تهیه بره‌های شیرمست
• مشورت با دامپزشک یا کارشناس معتبر و متخصص در شغل دامپروری
• انگل زدایی و قرنطینه اصولی گله خریداری شده پیش از شروع کار پرواربندی
• استفاده از حمام کنه (در نظر گرفتن یک بخش مجزا تحت عنوان حمام کنه در جایگاه پرورش دام ضروری است)
• تا حد امکان بره‌های خریداری شده از لحاظ وزنی و نژادی به صورت یکدست انتخاب شوند.
• در تابستان پشم چینی بره‌ها پیش از شروع فصل پرواربندی باید انجام شود.
• تشخیص و جداسازی دام‌های ناسازگار با گله
• اجرای کامل برنامه واکسیناسیون از یک هفته پس از ورود بره های به مزرعه پرواربندی (به دلیل ازبین رفتن استرس ناشی از جابه‌جایی)
• استفاده از آب تمیز و مناسب برای گله
• تهیه یک جیره متعادل و مغذی برای بره‌ها (در این مورد حتما با متخصص جیره نویسی مشورت شود.)
• بهره گیری از انواع مکمل‌های معدنی و ویتامینی جهت افزایش ارزش غذایی جیره و حفظ سلامتی گله
• بررسی مرتب وضعیت گله از نظر وزن گیری (تا حد امکان سعی شود روند وزن گیری گله شما بیشتر از چهارصد گرم در روز باشد)
• رعایت بهداشت گله و ضدعفونی نمودن جایگاه نگهداری بره‌ها
• به حرکت درآوردن گله در بهاربند برای جلوگیری از گرفتگی پا و عضلات

معرفی روش‌های فروش دام‌های پرواری

در پایان دوره دامداران اقدام به فروش دام‌های پرواری می‌کنند. در برخی موارد ممکن است دامدار تعدادی از دام‌ها را در طول دوره پروار بفروشد، زیرا همیشه در گله تعدادی دام وجود دارد کـه نـمـره وضعیت بدن مناسب برای فروش را دارند و تغذیه آنها ممکن است اقتصادی نباشد.
همچنین در برخی موارد لازم است میزان تراکم دام‌ها در جایگاه به دلیل افزایش جثه کاهش یابد. بنابراین دامدار به سلیقه خود برخی دام‌ها را به فروش میرساند. در این هنگام با توجه به اقتصاد پرورش گوسفند و بازاریابی آن از دو روش فروش به شرح زیر استفاده می شود که انتخاب هر یک از آنها به امکانات دامدار بستگی دارد.

فروش لاشه گوسفندان بعد از کشتار

در برخی موارد، دامدار تمایل دارد دام‌های خود را به جای آنکه به شکل زنده یا سرپایی به فروش برساند این حیوانات را به کشتارگاه برده و با ذبح دام‌ها و مشخص شدن وزن لاشه، آن را در نظر خود به قیمت بالاتری بفروشد. در کشور ایران این قبیل افراد را گله دارانی تشکیل میدهند که دارای تعداد زیادی گوسفند برای فروش می‌باشند بسیاری از چوبداران نیز برای آنکه بتوانند در زمان لازم گوسفند را به کشتارگاه منتقل نموده و گوشت را در فصول مساعد به قیمت بیشتری به فروش رسانند، به طور مستقیم به امر پرورش گوسفند مشغول می‌شوند. استفاده از این روش زمانی به صرفه میباشد که محل پرورش گوسفند در نزدیک شهرها باشد و دامدار بتواند در فرصتهای بسیار کوتاه گوسفندان یا گوساله‌های پرواری خود را به بازار عرضه نماید و هزینه ای بابت دلالی و یا حق العمل کاری و غیره به شخص ثالث نپردازد. در روش فروش و خرید گوسفند زنده با توجه به عرف و عادت، قیمت وزن زنده دام بویژه در مراکز خرید و فروش حدود نصف قیمت وزن لاشه و حتی کمتر از آن
محاسبه و به فروشنده پول پرداخت می‌شود در بسیاری موارد وزن لاشه دام که به صورت زنده خرید و فروش می‌شود از نصف وزن زنده گوسفند بیشتر است، به طوری که گاهی اختلاف وزن در یک گوسفند با وزن 50 کیلوگرم حدود 2 تا 3 کیلوگرم می باشد، یعنی در یک گوسفند با وزن 50 کیلوگرم، انتظار است وزن لاشه 25 کیلوگرم باشد ولی وزن لاشه آن حدود 27 تا 28 کیلوگرم می‌باشد. این مقدار بیشتر از نصف لاشه” را “سرک” می گویند. معمولا در گوسفندان پروار سرک وجود دارد زیرا چاق شدن حیوان سبب می شود که راندمان لاشه بیشتر از ۵۰ درصد باشد با توجه به این تفاوت وزن مشاهده میشود فروش دام‌های چاق و پروار بهتر است بر اساس وزن لاشه انجام شود که این امر مزیت روش کش کش است. فروش دام های لاغر بهتر است به صورت زنده و سرپا باشد.

فروش گوسفندان به شکل زنده (سرپایی):

این روش توسط دامدارانی که تعداد دام آنها کم است انتخاب می‌شود. در این روش خرید و فروش ممکن است سود حاصل برای دامدار کمتر باشد فروش دام‌ها به صورت زنده ممکن است به یکی از روش‌های زیر انجام شود.

به فروش رساندن گوسفندان و بره‌های پرواری در خود دامداری

حرفه افراد چوبدار، خرید گوسفند از دامداران در محل پرورش می‌باشد. در این روش در اغلب موارد، گوسفندان و بره‌های پرواری توزین نمیشوند و شخص چوبدار بر اساس تجربه و با توجه به کیفیت بدنی دام از لحاظ چاقی و لاغری و همچنین سن، وزن این حیوانات را تخمین می زند و طبق قیمت عرف بازار، نرخی جهت مبادله در نظر گرفته می‌شود. البته انجام معامله مذکور بر خلاف استفاده از توزین گوسفندان به چند ساعت بحث و تبادل نظر نیاز دارد عیب این روش آن است که گاهی ممکن است چوبدار وزن دام‌ها را بیش از مقدار واقعی آنها تخمین بزند و در نتیجه متحمل ضرر شود. گاهی نیز ممکن است دامدار از میزان وزن دام‌های خود اطلاع کافی نداشته باشد و در نتیجه دام‌ها را کمتر از قیمت واقعی آنها بفروشد ولی با توجه به اینکه رضایت طرفین در معامله شرط اصلی برای انجام آن است سبب به وجود آمدن برخی فرصت های شغلی غیر مستقیم در رابطه با دامپروری می‌شود اگر این نحوه خرید و فروش با صداقت و درستی انجام شود، هر دو طرف از معامله خود راضی بوده و در نتیجه این روش مناسب و عادلانه می باشد به این ترتیب افراد دیگری نیز به کسب و کار و فعالیت می پردازند و دامدار نیز وقت اضافی برای فروش دام صرف نمی کند و به فعالیت های دیگر می پردازد.

فروش گوسفند زنده در بازارها خرید و فروش هر شهر

 

هرگاه دامدار بتواند دام‌های خود را برای فروش به بازارهای خرید و فروش نظیر کشتارگاه‌ها یا میادین خرید و فروش منتقل کند میتواند آنها را با قیمت و سود عادلانه بفروشد، زیرا در چنین مکانی دام‌ها با توجه به قیمت واقعی روز به فروش میرسند در این روش، دام ها توزین شده و با توجه به نرخ روز قیمت آنها محاسبه می‌شود و به اصطلاح خریدار و فروشنده از معامله انجام شده ناراضی و مغبون نخواهند بود در این روش فروش، دامدار متحمل برخی هزینه ها نظیر ایاب و ذهاب، حمل و نقل تأمین علوفه و هزینه دلالی می شود ولی به دلیل دریافت قیمت بیشتر برای هر رأس (بویژه در شهرهای بزرگ)، هزینه های مذکور جبران می شود.
البته گاهی ممکن است به دلیل وجود تعداد زیاد گوسفند در محل بازار فروش، کم بودن تقاضا و سایر دلایل (بویژه اواسط فصل بهار تا اواخر پاییز) قیمت فروش کاهش یابد. در چنین مواقعی لازم است شرکت و یا اتحادیه های خرید و فروش در کشتارگاه‌ها وجود داشته باشند تا با ثابت نگه داشتن قیمت و در دسترس گذاشتن تسهیلات لازم، دامدار متحمل ضرر و زیان نشود. این شرکت‌ها در برخی کشتارگاه‌های کشور وجود دارند ولی در نحوه عملکرد آنها نواقص زیادی وجود دارد، به نحوی که حق فروش برای تمام دامداران به سادگی امکان پذیر نمی باشد.

در این سایت بخوانید: چرا گوسفندان دندان بالا ندارند

 

خرید و فروش دام در اینترنت

یکی دیگری از روش‌های جدیدی که امروزه با استقبال دامداران و پرواربندان رو به رو شده است، ارائه آگهی فروش در سایت‌های تبلیغی می‌باشد. از این طریق دامدار می‌توانند مستقیما با خریدار نهایی ارتباط برقرار کند.

اهمیت استفاده از واکسن در پرواربندی

برخی از بیماری‌های واگیردار را با تزریق واکسن می‌توان پیشگیری کرد. یکی از مهم ترین بیماری‌های رایج و مشکل آفرین در پرواربندی بیماری ویروسی تب برفکی است. این بیماری معالجه‌ی قطعی ندارد و باعث مشکلات عدیده‌ای در دام می‌شود. البته قابل ذکر است این بیماری زاید هم کشنده نیست. اما این بیماری ضرر اقتصادی کلانی به پرواربندی وارد می‌کند. دهان و وسط سم گاو و گوسفند زخم و باعث مشکل در فرایند تغذیه و لنگش در دام‌ها خواهد شد.

با توجه مشکلات تغذیه‌ای وزن دام کم و سبب ایجاد خسارات برای دامدارن نیز می‌شود. به همین دلیل، این دام‌ها به محض ورود به محل پرواربندی در قرنطینه، باید در برابر بیماری تب برفکی واکسن زده شوند. در بعضی موارد بیماری‌هایی مانند شاربن نیز مشاهده می‌شود. در نتیجه در کشور ما علاوه‌بر استفاده از واکسن‌های رایج، به استفاده از واکسن تب برفکی باید توجه کرد. زیرا این بیماری اهمیت خاصی در پرواربندی دارد و به شکلی در صورت درگیری گله با این معضل، سود و زیان شخص پرواربند به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

 

بررسی سود پرورش و پرواربندی بره (حدود 50 راس)

به مانند فعالیت در هر شغل تولیدی دیگری، میزان سودآوری یک گله بره پرواری با تعداد آن رابطه مستقیمی دارد. به این صورت که هر چقدر تعداد بره هایی که قصد پروار نمودن آنها را دارید، بیشتر باشد، به مراتب هزنیه های نگهداری آنها نیز کاهش پیدا می‌کند. اما به هر حال از آنجایی که بسیاری از دامداران قادر به تهیه یک گله بزرگ نیستند، ما در این بخش قصد داریم، به صورت کلی میزان سودآوری یک گله 50 راسی بره پرواری را بررسی کنیم.
امروزه به دلیل نوسانات زیاد قیمتی و بالا رفتن هزنیه های نگهداری، چنانچه هر یک از دامداران قادر به محاسبه سود و زیان گله خود نباشند، ممکن است در پایان هر دوره پرواری دچار زیان شده و توانایی مالی خود برای ادامه دادن در این شغل را از دست بدهند.

برای کسب سود حداکثری در شغل پرواربندی بره نر همانطور که در این مقاله نیز مطرح کردیم، باید نکات بسیاری را در نظر بگیرید. نکاتی مثل خرید بره پرواری سالم و پرتحرک از نژادهای پربازده‌ای مثل شال، افشار و مغانی از محلی شناخته شده و نزدیک اولین کاری است که پرواربندان باید آن را با دقت زیادی انجام دهند.

گام دوم برای موفقیت در این شغل نیز داشتن امکانات و فضای پرورش مناسب است. برای 50 راس بره پرواری به حدود 60 متر مربع محیط مسقف و 120 متر مربع بهاربند نیاز است. داشتن وسایلی همچون آخور، آبشخور، دستگاه های خرد کردن و مخلوط کن علوفه، تجهیزات سرمایشی، گرمایشی و تهویه و غیره نیز ضروری است.

پس از این مرحله نیز دامداران باید با ارزیابی میزان خوراک مصرفی گله در هر دوره پرواربندی اقدام به خرید علوفه، غلات و کنسانتره مورد نیاز نمایند.

در نهایت نیز برای محاسبه سود پرواربندی بره می‌توان با ارزیابی میزان وزن گیری بره ها در پایان فصل پروار (90 روز) و کاستن هزنیه های نگهداری مثل تهیه علوفه، کارگری، هزنیه های جابجایی، خرید بره های شیرمست، هزنیه های آب، برق و گاز، دارو، واکسن و هزنیه های مرتبط با دامپزشکی و البته تلفات احتمالی سود و زیان را مورد بررسی قرار داد.
به طور معمول بسته به شرایط گوناگون و تخصص هر پرواربند، سود حاصل از هر دوره می‌تواند بین 10 الی 30 درصد متغییر باشد.