راهکاری های کاهش خطر سقط و مرگ و میر بره تازه متولد شده
وقتی برای اولین بار کار پرورش گوسفند را چه برای تولید محصولات لبنی و چه برای تولید گوشت شروع می کنید، به عنوان فردی کم تجربه باید دانش و اطلاعات زیادی را در مورد روش های مدیریت گله گوسفندان بیاموزید.
شما باید به طور دقیق در مورد شیوه های خوراک دهی به گوسفند بدانید، مهارت های پشم چینی، سم چینی و بره زایی را کسب کنید و همچنین در مورد نکات ریز و اما مهم دیگری همچون چگونگی نگهداری گوسفند با بز و ده ها مورد دیگر تحقیق نمایید.
معمولا برای یک دامدار هیچ زمانی استرس آور تر از زمان تولد بره و زایمان میش ها نیست. در اکثر اوقاتی که دامداران از شیوه های نگهداری میش های آبستن اطلاع ندارند، دچار سقط جنین یا مرگ ناگهانی بره پس از تولد می شوند. آماده شدن برای مقابله با اینگونه خطرها یکی از بهترین راهکارهای کاهش ضرر و زیان در شغل دامپروری محسوب می شود.
پرورش دهندگان گوسفندی که یک سال تمام با صرف هزنیه درصدد درآمدزایی هستند نباید به سادگی با رعایت نکردن چند نکته ساده، بره های تازه متولد شده گله گوسفندان خود را از دست بدهند. به دلیل اهمیت این موضوع تصمیم گرفتیم تا با تولید یک محتوای تخصصی مشکلات رایج تولد بره گوسفندان و نحوه مقابله با آنها را شرح دهیم.
1-هیپوترمی یا سرمازدگی :
یکی از شایع ترین علل مرگ و میر در میان بره های تازه متولد شده ، هیپوترمی است که در زمستان یا اوایل بهار رخ می دهد. اگر دمای بدن بره خیلی پایین بیاید، به سادگی با وارد آمدن شوک امکان مرگ بره وجود دارد. این مشکل به خصوص برای بره های ضعیف خطر بیشتری دارد.
همانگونه که مطلع هستید، گوسفند حیوانی نشخوارکننده است. این بدان معناست که این حیوانات گرمای بدن را از فرایند هضم غذا تولید می کنند. گوسفندان بالغ به دلیل فرایندهای گوارشی پیچیده و همچنین پوشش ضخیم پشم خود، اغلب می توانند حتی در دمای زیر صفر با حداقل امکانات زنده بمانند.
در افشار شیپ بخوانید: آموزش سم چینی گوسفند
در افشار شیپ بخوانید: راهنمای کامل پرورش گوسفند
متاسفانه در بره های جوان و تازه متولد شده هنوز سیستم گوارشی به رشد کافی نرسیده و سطح بیرونی بدن از پوشش پشمی متراکمی برخوردار نیست. علاوه بر این میزان چربی در اینگونه حیوانات در حداقل مقدار ممکن قرار دارد. تمام این موارد نشان می دهد که بره ها برای زنده ماندن تقریبا به طور کامل به مادر خود و تجهیزات گرمایشی در فصل زمستان نیازمند هستند.
برای جلوگیری از هیپوترمی، مطمئن شوید که بره های شما در چند ساعت اول زندگی پس از تولد تغذیه مناسبی داشته باشند و با استفاده از لامپ های حرارتی گرمای لازم برای زنده ماندن بره را تامین نمایید. اگر بره شما از شیر خوردن امتناع می کند یا میش مادر به هر دلیل قادر به شیردهی نیست، می توانید به طور موقت از آغوز مکمل تا پیدا کردن راه حل دائمی استفاده کنید. مصرف آغوز با بطری مخصوص (پستانک شیرنوش) انجام شود.
در کل برای دفع خطر این مشکل در زمان تولد و حتی قبل از آن تمام شرایط ضروری را پیش بینی کنید. چنانچه هوا به طور غیر منتظره ای خیل سرد شد مطمئن شوید که دمای جایگاه نگهداری میش های آبستن و بره های تازه متولد شده مطلوب باشد.
برای اینکه با ویژگی های جایگاه نگهداری بز و گوسفند آشنا شوید، این لینک را دنبال کنید.
2-اسهال خونی بره (Dysentery):
خوشبختانه اسهال خونی در بره ها به اندازه سایر بیماری های خطرناک در میان این حیوانات شایع نیست. با این حال در صورت مبتلا شدن دام به چنین بیماری، باید سریعا کارهای درمانی توسط دامپزشک انجام پذیرد. اسهال خونی اغلب به صورت ناگهانی خود را نمایان می کند. این مریضی در بره هایی که در هفته اول زندگی خود هستند بیشتر شایع است و می تواند حتی باعث مرگ و میر نیز شود. واکسیناسیون میش مادر بهترین راه برای پیشگیری از اسهال خونی است چراکه در طول شیردهی آنتی بادی های لازم به بره منتقل می شود. این نوع واکسن نباید به بره های جوان تزریق شود. تلاش برای حفظ سلامت میش مادر، مسیر هوشمندانه تری برای کنترل این نوع بیماری محسوب می شود.
3-مننژیت:
همانطور که مننژیت یک بیماری نگران کننده برای انسان ها است، در صورت مبتلا گوسفند نیز خطراتی جدی را برای این نوع دام زنده به همراه خواهد داشت. این باکتری معمولا از طریق ریه ها یا معده وارد بدن بره می شود و به سرعت به مغز می رسد و باعث بروز التهابی دردناک و اغلب کشنده می شود. درمان این نوع بیماری آسان نیست، بنابراین پیشگیری روشی کارآمدتر از درمان برای آن به شمار می آید.
برای جلوگیری از مننژیت، ناف بره ها را اندکی پس از تولد با محلول ید آغشته کنید. محل زندگی و آغل بره را تمیز نگه دارید و مطمئن شوید که بره بیش از یک ساعت پس از تولد آغوز را دریافت می کند.
4-تب شیر:
تولد بره گوسفندان
بیماری تب شیر یک مشکل رایج در میش هایی است که زایمان کرده اند. این نوع مریضی می تواند در هر بازه‌ی زمانی از تولد تا از شیر گرفتن بره پدیدار شود. معمولا باکتری های داخل غده پستانی عامل این بیماری هستند. اگر متوجه شدید که میش شما از غذا نمی خورد و به نظر تب هم دارد و همچنین از شیردادن به بره امتناع می کند ، احتمالا به چنین بیماری مبتلا شده است.
در مورد این مورد بیماری نیز مهیاکردن یک محیط تمیز برای نگهداری بره ها و میش های مادر از این خطر مهم که ممکن است در زمان تولد بره گوسفندان رخ دهد جلوگیری می کند.
اگر میش گله شما دچار بیماری تب شیر شد، باید فورا برای درمان آن اقدام کنید. اگر دامپزشک برای میش مادر دارو تجویز کرد، بهتره برای حفظ سلامت بره و جلوگیری از انتقال بیماری و دارو به بدن این حیوان نابالغ به وسیله بطری به بره شیر داده شود. (مشورت در این زمینه با دامپزشک ضروری است)
5- عفونت شکم:
عفونت شکم معمولا در هفته اول زندگی بره ظاهر می شود. تمیز نکردن کامل بند ناف بره در بدو تولد اصلی ترین عامل این نوع بیماری تلقی می شود. اکیدا توصیه می کنیم که حتما ناف را در سریع ترین زمان ممکن پس از تولد بره گوسفندان با محلول ید مخصوص ضدعفونی کنید.
اساسا درمان های زیادی برای این نوع مشکل رایج برای بره های جوان وجود ندارد، زیرا این نوع عفونت به سرعت منجر به کم آبی بدن می شود و علائمی کمی نیز دارد. بره های مبتلا شده ممکن است از خوردن یا نوشیدن امتناع کنند.
6-بیماری بره دوقلو:
این نوع بیماری که به عنوان مسمومیت آبستنی نیز شناخته می شود، یکی از شایع ترین بیماری ها در زمان تولد بره گوسفندان محسوب می شود. برخلاف نام بیماری این مریضی تنها مختص میش های نیست که دوقلو به دنیا می آورند و می تواند در زایمان های تک قلو نیز اتفاق بیافتد.
مسمومیت بارداری زمانی رخ می دهد که میش قادر به جذب انرژی کافی از غذای مصرف خود نباشد. در میش ها دوقلوزا شایع تر است چرا که وجود دو بره در رحم، جذاب مواد مغذی کافی را برای میش آبستن دشوارتر می کند.
این بیماری برخلاف بسیاری از بیماری ها اشاره شده در این مقاله، نه تنها بره بلکه میش مادر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. میشی که از چنین بیماری رنج می برد نمی تواند برای بره های تازه متولد شده اش آغوز کافی تولید کند و همچنین سوء تغذیه این حیوان می تواند به سلامتی خودش نیز ضرر زیادی وارد کند.
7-نکروباسیلوز کبدی:
نکروباسیلوز کبدی یک نوع عفونت کبدی است که اغلب به دلیل تمیز نکردن بند ناف بره در زمان تولد ایجاد می شود. این بیماری معمولا در هفته دوم زندگی بره های تازه متولد شده علائم خود را نمایان می کند. حیوانات متبلا شده نشانه هایی همچون لاغری و ضعف را دارند.
یکی از واضح ترین نشانه هایی که بیانگر درگیر شدن بره به این بیماری می باشد این است که در زمانی که به یک بره نزدیک می شوید، این حیوان واکنشی نشان نمی دهد و فرار نمی کند. این بره ممکن اس به شکلی عجیب بایستد و کمرش قوس دار شود.
8-سخت زایی:
تولد بره گوسفندان
سخت زایی گوسفندان مشکلی شایع در میان میش های آبستن است. با وجود رایج بودن این نوع بیماری اما خوشبختانه راهکارهایی برای مقابله با آن وجود دارد. بیشتر مشکلات زایمان سخت مربوط به قرار گرفتن نامناسب جنین درون رحم میش نیست بلکه به عدم تناسب اندازه میش با سایز بره مربوط می شود. به عنوان مثال اگر از یک قوچ با نژادی بزرگ جثه برای میش هایی با نژاد کوچک جثه استفاده می کنید، ممکن است متوجه شده باشید که گله شما بیشتر دچار سخت زایی می شود. البته دلایل دیگری نیز احتمالا در این سخت زایی دخیل هستند.
اگر نیاز به کشیدن بره در هنگام زایمان دارید، باید چند نکته را در نظر داشته باشید. اولین مورد این است که چنانچه خودتان تجربه کافی ندارید بایستی حتما از فردی متخصص کمک بگیرید و دوم اینکه اگر بره ای در داخل رحم میش بمیرد، بره متورم می شود و هرگونه مایع روان کننده از بین می رود و بیرون آوردن بره بدون پارگی دشوار خواهد بود.
سومین مورد به این موضوع مربوط می شود که در هنگام خروج باید مراقب باشید که دندان و یا شاخ به بافت نرم واژن و رحم آسیبی وارد نکند.
در هر صورت اگر یک بره را می کشید، مطمئن شوید که فشار به طور پیوسته و آهسته وارد می شود.
چرا شناخت این عوامل برای دامداران مهم است؟
بهترین راه حل برای جلوگیری و مقابله از هریک از مسائل اشاره شده این است که همیشه هوشیار باشید. از دست دادن یک بره تازه متولد شده، بخش بزرگی از زحمات یک ساله دامدار را از بین می برد. پیگیری و حفظ سلامت میش ها می تواند احتمال بروز بسیاری از بیماری ها و خطرات سقط و مرگ و میر بره ها را در آینده به طور قابل توجهی کاهش دهد.
به جز این موارد، کاهش عوامل تنش زا و استرس آور نیز بسیار برای گوسفندان حائز اهمیت می باشد. همیشه هنگام دست زدن، علوفه دادن و جا به جایی میش های آبستن با ملایمت و احتیاط رفتار کنید. از تمیز جایگاه و مغذی بودن خوراک مصرفی این حیوانات پرفایده اطمینان حاصل نمایید و سعی کنید با آموزش آمادگی و دانش خود را برای مقابله با شرایط مختلف بالا ببرید.
روند زایمان میش و بره زایی اصلا موضوع پیچیده ای نیست. اگر نکات مطرح شده را به درستی اجرا کنید، نباید هیچ یک از مشکلات رایج در زمان تولد بره گوسفندان برای گله شما رخ بدهد.
برای خرید گوسفند زنده کلیک کنید.